‘Werk jij om te leven’ of ‘leef je om te werken’? Het zijn twee vragen die twee uitersten laten zien. ‘Werken om te leven’ geeft aan dat er doorgaans weinig plezier zit in het werk en dat het nou eenmaal moet om geld te verdienen. Leef je om te werken? Ik hoor het menig ondernemer zeggen. Het werk vraagt veel van ze en ze stoppen er al hun (vrije) tijd in. Maar het hoeven niet per se workaholics te zijn.
Gedreven ondernemers, ook wel impact-ondernemers genoemd, hebben een maatschappelijke missie die verder gaat dan werk. Ze voelen een gedrevenheid die verder gaat dan alleen maar werk. Hun werk en impact móeten slagen. Het is een levensmissie die 24 uur per dag doorgaat en het voelt niet als werk. Het is bijna een roeping, ‘iets waarvoor ze op aarde zijn gekomen’, als je er een nog een verdieping aan wilt geven. Waar komt dit fenomeen vandaan en wat is die kracht in hen? En gaat hun missie ook weleens op vakantie?
Waar ben jij geschikt voor?
In het Grieks is er een mooi woord voor: ‘telos’. Het is het doel dat alle mensen, dieren en organismen bewust of onbewust nastreven. Bij alles is dat wat het uiteindelijk kan worden in de kiem aanwezig. Een vrucht van een mammoetboom ‘weet’ dat het ooit die majestueuze boom zal zijn. Een baby is in potentie een mens en ontwikkelt zich in een bepaalde richting vooruit en wordt volwassen. Dat is een fascinerend gegeven waar Aristoteles veel over heeft gezegd. Hij omschrijft dat de mens die taak of functie uitvoert waar hij het meest geschikt voor is vanuit de potentie die hij in zich heeft.
Oerkracht als drijvende kracht
De drijvende kracht achter telos is een oerkracht, een evolutionaire impuls, een intelligentie die kennis in zich heeft om vooruit te gaan. Niet alleen in mensen, dieren en planten vind je deze kracht terug, ook op de aarde en in de kosmos is deze kracht aanwezig. Er is als het ware één groot proces van vooruitgang bezig. In het boeddhisme en hindoeïsme spreken ze van een ‘wheel of time’: voor alles is er een tijd, die op aarde zichtbaar wordt op het juiste moment. Er is daarbij een voortdurende ontwikkeling gaande. Je kunt deze intelligentie zien als een groot goddelijk kosmisch proces waarin alles met alles is verbonden en dat oneindig vooruitgaat en uitdijt.
Als iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt, verandert de omgeving mee.
Verantwoordelijkheid
Je kent vast wel de voorbeelden van mensen die iets indrukwekkends of ernstigs in hun leven hebben meegemaakt en zich hard maken om de wereld met een verbetering of met hun ervaring en kennis mooier te maken, zoals:
· een advocate die slachtoffer is van een verkrachting en ambassadeur wordt voor meisjes met soortgelijke ervaringen. Zij ondersteunt hen bij het emotionele en juridische proces waarmee zij te maken krijgen;
· een vader die zijn zoon verloor omdat hij te veel drugs gebruikte en een laagdrempelige stichting opricht waar jongeren met vragen over drugsgebruik terechtkunnen.
Wat deze mensen gemeen hebben, is dat ze zich realiseren dat ze een verantwoordelijkheid hebben om hun ervaring aan een groter publiek bekend te maken, zodat anderen steun ervaren, geholpen worden, beleid kunnen veranderen of de publieke opinie kunnen bijstellen. Jouw bijdrage aan een groter geheel heeft effect op jouw omgeving. Als iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt, verandert de omgeving mee. Besef ook dat je de wereld iets onthoudt als je niet met jouw talent, ervaring en/of ideaal naar buiten komt.
We vinden het heel normaal dat we op vakantie gaan. Helemaal vergetend dat we een drijvende kracht in ons hebben zitten die vakantie ziet als een onderbreking van een missie die levensvervullend is.
Vakantiecultuur
Als je bovenstaande leest (het komt trouwens uit mijn boek ‘Pionierend Leiderschap, een bevrijdend perspectief voor een wereld in transitie), zul je begrijpen dat het niet zo bijzonder is dat onze cultuur in de afgelopen eeuwen (na de industriële revolutie om precies te zijn) toegegroeid is naar een cultuur waarin je moet werken om te leven. Wél is het bijzonder dat we de oorsprong van ons bestaan, onze telos, de verbinding met de natuur en daarmee ook onze creatiekracht, zijn kwijtgeraakt. Althans voor een groot deel. We vinden het heel normaal dat we op vakantie gaan. Helemaal vergetend dat we een drijvende kracht in ons hebben zitten die vakantie ziet als een onderbreking van een missie die levensvervullend is. Wanneer je weer helemaal in contact komt met je bedoeling en je missie, doorzie je de systemen waar je al die jaren in meegegaan bent.
Creatieve kracht
Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat er niets zo vervullend is (ook geen vakantie) als dat je samenvalt met die bedoeling. Vakantie klinkt voor mij als zonde van mijn tijd. Het vervult me niet, tenzij ik met opzet andere omgevingen opzoek om mijn creatieve kracht aan te wakkeren, als dat nodig mocht zijn. Alleen is het ook zo dat als je je bewust wordt van dit fenomeen en dichter bij telos komt, je ook een onuitputtelijke vorm van die creatieve kracht tot je beschikking hebt. Je herkent die kracht aan enthousiasme en aan een onderstroom van gedrevenheid. Dat noemen we ook wel bezieling. Iets móet gebeuren. Die onderstroom noem ik in mijn boek ‘Eros’. Niet de Eros die we kennen als de God van de erotische liefde. De Eros die ik bedoel, stamt uit het oude Griekenland. Deze Eros is de oorspronkelijke creatieve impuls. Niet mannelijk, niet vrouwelijk, enkel creatiekracht. Het is het motief dat alle materie drijft tot haar buitengewone manifestatie als de kosmos en alle levensvormen die daarin bestaan, met inbegrip van onszelf. Deze Eros bestaat in alle mensen, net als de erotische ‘drive’ van seksualiteit.
De drie niveaus van Eros
Je kunt Eros op drie verschillende manieren tegenkomen: op fysiek niveau als de basale kracht van seksualiteit, op mentaal niveau als de capaciteit voor creativiteit en op het niveau van het creatieve bewustzijn zelf, waarbij een dringend verlangen naar eenheid zich laat zien. In een volgend artikel zal ik dieper op deze drie invloeden ingaan.
We hebben als menselijke wezens creativiteit als doel. Elk van deze drie niveaus van Eros geeft ons meer capaciteit om te creëren en verandering te bewerkstelligen, op diepere niveaus. Wat we creëren, zal ons bepalen, individueel en als een planeet. Het is dus niet gek dat impact-ondernemers zo gedreven zijn. Eros werkt door hen heen. Ze zijn zich hier misschien niet altijd bewust van maar het schijnt een ander licht op de impact die ze hebben.
Impact-ondernemers veranderen de wereld, niet alleen omdat ze maatschappelijke verandering als doel hebben, maar ook omdat ze een stap dichterbij hun oorspronkelijkheid als mens zijn gekomen.
Impact-ondernemers veranderen de wereld
Wanneer je in contact staat met je diepere drijfveren en levenskracht, voelt je missie als iets dat moet gebeuren, wat er ook gebeurt. Impact-ondernemers veranderen de wereld, niet alleen omdat ze maatschappelijke verandering als doel hebben, maar ook omdat ze een stap dichterbij hun oorspronkelijkheid als mens zijn gekomen. Daarmee zijn ze een voorbeeld voor anderen om dat te doen in hun leven waarvoor ze bedoeld zijn. Ze doorbreken daarmee tegelijkertijd de oude systemen die niet meer van nut zijn voor onze cultuur.
Wil jij als impact-ondernemer jouw (vakantie)tijd nuttig besteden en werk maken van je idealen? Doe dan mee aan de 10-daagse online Challenge ‘Maak werk van je idealen’ voor meer impact met jouw maatschappelijke missie.